Wespen en zweefvliegen
Wespen
Duitse wespDe meeste wespen die ons ‘s zomers lastig vallen, zijn de zwartgeel gestreepte gewone wespen (Vespula vulgaris) en Duitse wespen (Vespula germanica). Ze behoren tot de papierwespen. Die noemen zo omdat ze nesten maken uit een soort papier, dat bestaat uit met speeksel vermengd, fijngekauwd hout.
Het leven van de wesp begint in de vroege lente. Dan verlaten jonge wespenkoninginnen hun overwinteringsplaats om op zoek te gaan naar nectar van vroege bloeiers, zoals wilgen, en naar een geschikte plaats om hun nest te bouwen. Elke van buitenaf bereikbare rustige, donkere holte kan daarvoor dienst doen, of het nu een oud muizennest is in de grond of een oude zolder. Met fijngekauwd hout bouwt de koningin vervolgens enkele broedcellen die vanonder open zijn, legt in elk ervan een eitje en omhult het geheel met een papieren bol waarin ze onderaan een nestingang laat. Het aantal wespen in het nest kan dan oplopen tot 7000.
Het voedsel van het wespenvolk bestaat enerzijds uit bloemennectar en andere zoetigheden. Insecten en insectenlarven vormen de belangrijkste eiwitbron voor de larven. Die halen er de eiwitten uit en scheiden de koolhydraten af in de vorm van druppels zoetstof, die de wespenwerksters graag opeten. Op het einde van de zomer legt de koningin minder eitjes en vermindert het aantal larven. De werksters vinden dan onvoldoende zoetstof in het nest en gaan elders op zoek naar zoetigheden. Zo komen ze in het najaar opvallend veel naar onze terrasjes.
Zweefvliegen
zweefvliegZweefvliegen (Syrphidae) behoren tot de tweevleugeligen (Diptera). Ze hebben maar één paar vleugels en hebben geen ‘wespentaille’ zoals de vliesvleugeligen (Hymenoptera), waartoe wespen, hommels en bijen behoren. Zweefvliegen hebben een verwarrende naam. Ze hebben een zeer typische manier van vliegen, maar zweven doen ze niet. Wél zijn het vliegkunstenaars die zoals een helikopter ter plaatse en zelfs achteruit kunnen vliegen.
Volwassen zweefvliegen leven van stuifmeel en nectar. Ze spelen dus ook een belangrijke rol bij de bestuiving. De meeste soorten leggen hun eitjes bij bladluizenkolonies. Nadat de larven zijn uitgekomen, mengen ze zich tussen de bladluizen, grijpen die vast en zuigen ze leeg. Elke larve kan gedurende haar ontwikkeling verschillende honderden bladluizen verorberen.
Zweefvliegen worden vaak verward met wespen, bijen of hommels omdat ze dezelfde felle kleuren, strepenpatronen en beharing hebben. Zo gelijken sommige sprekend op hommels omdat ze een behaard achterlijf hebben, andere op wespen omdat de beharing nagenoeg ontbreekt, enz. Het is een mooi voorbeeld van ‘mimicry’, een variant van camouflage, waarbij een dier niet vermijdt om herkend te worden maar net duidelijk wil gezien worden, maar dan als iets anders -een ander, gevaarlijk dier. Insecteneters die nare ervaringen hebben met wespen of andere stekende vliesvleugeligen, zullen de daarop lijkende zweefvliegen probleemloos gerust laten. Maar mensen die zich door de mimicry laten misleiden, slaan ook de zweefvliegen dood.