Bijenvriendelijke tuin
Welke problemen ondervinden bijen en hommels?
- Parasieten, zoals de mijt Varroa destructor die de honingbij letterlijk leegzuigt
- Een continu dalend nectaraanbod door steeds minder bloemen in Vlaanderen
- Gebruik van pesticiden
- Verminderd aanbod van goede nestgelegenheid voor solitaire bijen en hommels
- Steeds meer imkers die er de brui aan geven, met merkbare gevolgen voor de honingbij
Iedereen kent wel het verband tussen bloem en bij. ‘Bijen in de problemen’ betekent dus ook ‘planten in de problemen’. En dat geldt niet enkel voor de bloemetjes uit de tuin of uit de berm.
Naar schatting is ruim één derde van ‘s werelds landbouwgewassen afhankelijk van insecten voor zijn bestuiving en vruchtzetting. Doemscenario’s voor de bij kunnen volgens sommige wetenschappers zelfs leiden tot doemscenario’s voor de mens (hongersnood!).
Hoe kunnen we de bijen en hommels helpen?
- Geef (een stukje van) het strakke gazon op en leg eens een bloemenakker aan.
Lees hoe u dit het beste aanpakt. - Veel struiken, heesters en bomen kunnen perfecte bijenvriendelijk planten vormen. In de brochure ‘bijen en hommels in nood’ vindt u interessante plantenlijsten. U kan deze brochure gratis aanvragen via [email protected] of downloaden.
- Ban elke vorm van pesticide in uw tuin, kies voor planten die nectar en stuifmeel bieden en zorg voor goede nestgelegenheid. Lees hieronder 3 concrete tips om bijen meer kansen te geven in uw tuin.
- Maak kennis met enkele bijensoorten in uw tuin.
Drie concrete tips
Gebruik geen pesticiden in je tuin
Hoe selectief een pesticide ook mag werken: er is altijd wel een ‘neven’effect, ook op de bijenpopulatie.
Zorg er voor dat nuttige insecten, die van nature voorkomen, een plaats hebben in je tuin. Je vermijdt insectenplagen door de voedselpiramide in je tuin intact te houden. Kies voor beplantingen die hierbij helpen: zwarte els, haagbeuk, hazelaar, wilg, berk, klimop, bloemstroken (kruisbloemigen, ...) en ga voor een bloemrijk grasland.
Kies voor planten die nectar en stuifmeel bieden
Bijen zijn voor hun voeding aangewezen op stuifmeel als eiwit- en mineralenbron en op nectar voor de energiewinning. Veel planten zijn goede leveranciers op dat vlak, maar sommige cultuurvariëteiten hebben gevuldbladige bloemen (met voor bijen volstrekt onbereikbare nectar), anderen hebben geen stuifmeeldraden meer.
Vele uitheemse planten kunnen perfecte nectarleveranciers zijn, zeker voor de minder kieskeurige honingbijen. Solitaire bijen zijn echter – soms – des te kieskeuriger. Ze zijn voor nectar en stuifmeel vaak aan één bepaalde inheemse plantensoort gebonden, waarmee ze doorheen vele eeuwen evolutie een unieke relatie opgebouwd hebben.
In de brochure ‘bijen en hommels in nood’ vind je interessante plantenlijsten.
Zorg voor nestgelegenheid
Het grootste deel van de solitaire bijen maken hun nestgang in de grond. Je vindt ze in bermen langs zandwegen, op de heide, in zandige spleten tussen de tegels, op straat of in je tuin. De overige maken hun nestgang in holle plantenstengels van riet, vlier, braam en framboos of in holtes in bomen, in spleten in raamkozijnen en muren.
In onze ‘geordende’ wereld ontbreekt het dikwijls aan dergelijke nestgelegenheid. Gaten in muren en houtwerk worden dicht gemaakt en holle stengels blijven zelden langer dan een seizoen staan. Riet, bramen en vlier maken ideale stengels voor solitaire bijen. Ook houtblokken met enkele geboorde gaten zijn succesvol voor sommige soorten.
Voor solitaire bijen kan je als knutselaar eenvoudig een heus bijenhotel bouwen. Richt dit zoveel mogelijk naar het zuiden en plaats het op een plek die veel zon krijgt. Bijen houden van warmte en hebben het liefst zo veel mogelijk zon.