De Provincie West-Vlaanderen, de steden en gemeenten Brugge, Damme, Knokke-Heist, Maldegem, Sint-Laureins, Sluis en de Provincies Oost-Vlaanderen en Zeeland dienden op woensdag 31 mei 2023 de kandidatuur voor de Zwinstreek als Vlaams Landschapspark in.
Gedeputeerde en voorzitter van de stuurgroep, Jurgen Vanlerberghe: “De grensoverschrijdende Zwinstreek is zonder enige twijfel één van de mooiste regio’s van Vlaanderen. Al kan ook hier alles nog beter. Ik hoop dan ook van harte dat ons kandidaatsdossier de Vlaamse Regering overtuigt en de Zwinstreek straks het keurmerk ‘Landschapspark’ mag dragen. Met de bijhorende mensen en middelen kan de provincie dan samen met alle partners aan de slag om de regio nog aantrekkelijker te maken voor de eigen inwoners en uiteraard ook voor de vele bezoekers uit binnen- en buitenland.”
Gedeputeerde Bart Naeyaert: “Meer dan ooit moeten alle actoren in de open ruimte samen een visie uittekenen en samen de acties bepalen. Het landschapspark moet in een regio waar de ambities sowieso hoog liggen een instrument zijn om dit waar te maken, zonder dat het een nieuwe laag van verplichtingen of verboden creëert maar net iedereen zin doet krijgen om samen te werken mét elkaar. Daar zetten we met de Zwinstreek op in.”
Masterplan Landschapspark Zwinstreek: Van nature dynamisch, tussen zee en land(en), tussen zoet en zout
Bij de kandidatuur hoort de landschapsbiografie van de Zwinstreek, het masterplan Landschapspark Zwinstreek (2024 – 2047) en het Operationeel Plan 2024-2029.
De landschapsbiografie Zwinstreek beschrijft de ontstaansgeschiedenis van het grensoverschrijdende Zwinstreek-landschap in al zijn facetten.
Het masterplan is opgebouwd vanuit de landschapsbiografie en een uitgebreid participatief traject met de vele partners en stakeholders in het gebied. Het geeft een lange termijn visie weer voor 24 jaar voor het gebied. Het masterplan positioneert het Landschapspark Zwinstreek als ‘van nature dynamisch, tussen land en zee, tussen zoet en zout’. Er is gekozen voor deze baseline vanwege de unieke specifieke ligging van het gebied, nl. als enige grensoverschrijdende kandidaatdossier dat ook aan de kust is gelegen. Maar ook omdat het over een landschap gaat dat door inpoldering gewonnen werd op zee en altijd een dynamisch karakter zal hebben vanwege de klimaatveranderingen.
Het masterplan werd opgebouwd uit vier verhaallijnen: ‘op de grens van zoet en zout’, ‘het verhalend landschapspark’, ‘grensverleggend voedsellandschap’ en ‘grenzeloos beleven en leven’. Met concrete projecten zoals: de zoetwaterbevoorrading voor mens, landbouw en natuur verzekeren, zichtbaarder maken van de erfgoedsites zoals de Staats-Spaanse linies, ondersteunen van innovatieve en streekeigen landbouw en 4 onthaalpoorten voor het landschapspark maken.
Op basis van het masterplan wordt een Operationeel Plan opgemaakt dat de lange termijn visie concreet vertaalt in acties voor de eerste 6 jaar.
Parkbureau bestuurt Landschapspark
Er wordt een parkbureau met rechtspersoonlijkheid opgericht waardoor de huidige gebiedscoalitie evolueert naar een interbestuurlijk samenwerkingsverband. Alle besturen, organisaties of verenigingen die participeerden tijdens de kandidatuur worden verder via vertegenwoordigers betrokken als deelnemers of leden in de formele organen of in de structuur van het parkbureau.
Kandidaturen
In september 2021 dienden 13 gebieden, waaronder 3 voor West-Vlaanderen (Landschapspark Zwinstreek, Landschapspark Bulskampveld en Landschapspark Westhoek), een kandidatuur in voor erkenning Landschapspark en 10 voor erkenning Nationaal Park. Op 12 januari 2022 werd de shortlist van 7 potentiële Vlaamse Landschapsparken bekend gemaakt. Voor West-Vlaanderen heeft de Zwinstreek een positieve beoordeling gekregen en de shortlist gehaald.
De Vlaamse regering kiest nu uit de ingediende kandidaturen 3 voorstellen die het label van Vlaams Landschapspark krijgen. Hieraan is een financiering verbonden van meer dan 600.000 euro per jaar. Na de zomer wordt duidelijk of de Vlaamse Regering de Zwinstreek erkent als één van de drie eerste landschapsparken.
Gebied Landschapspark Zwinstreek
Het landschapspark Zwinstreek is grensoverschrijdend met een oppervlakte van 45.311 hectare, waarvan 21.881 hectare in Vlaanderen. Het omvat 6 lokale besturen, waarvan 3 West-Vlaamse (Knokke-Heist, Damme en Brugge), 2 Oost-Vlaamse (Maldegem en Sint-Laureins) en één in Zeeuws-Vlaanderen in Nederland (Sluis).
De troeven van het landschapspark zijn zandstranden, unieke poldergraslanden in weidse polders, top-attractieve bezoekerscentra en musea, vele gastronomische adresjes of hoeves met streekproducten, een dynamische landbouw, een ongerept hinterland waar nog rust en stilte te beleven is. Een van de voornaamste ambities is om de Zwinstreek beter op de kaart te zetten als een samenhangend landschappelijk geheel en een internationale toeristisch-recreatieve bestemming.
www.west-vlaanderen.be/landschapspark-zwinstreek
Het Zwinstreek-netwerk wordt momenteel gevormd door de steden en gemeenten Brugge, Damme, Knokke-Heist, Maldegem, Sint-Laureins, Sluis en de Provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland. De kandidatuur tot erkenning als Landschapspark wordt gesubsidieerd in het kader van de projectoproep Landschapsparken, in opdracht van de Vlaamse Overheid.